زيركونيوم عنصر چهلم جدول تناوبي است. نام اين عنصر از سنگ معدني زيركُون Ziron، (مهمترين منبع زيركونيوم). و واژه فارسي «زرگون» به معني مانند طلا، گرفته شده است كه با علامت Zr مشخص مي شود.

زيركونيوم

از بلورهاي دي اكسيد زيركونيم در جواهرسازي براي ايجاد شبه الماس هاي بدلي كه بسيار ارزانتر از الماس هاي واقعي هستند استفاده مي شود.

رصدخانه آرما در ايرلند ستاره اي به نام ال اس چهارم – 14 116 كشف كرد. كه سطع اين عنصر در اين ستاره 10 هزار برابر بيشتر از سطح زيركونيم موجود در خورشيد است.

پيدايش

زيركونيوم در طبيعت به صورت آزاد يافت نمي شود. اصلي ترين منبع اقتصادي زيركونيوم، معدن سيليكات زيركونيوم است. زيركون ZrSiO4 در كشورهاي استراليا، برزيل، هند، روسيه و ايالات متحده آمريكا وجود دارد. زيركون به صورت پودر بي رنگ يا ماده بلوري و طوسي رنگ استخراج مي شود. زيركونيوم و Hafnium به نسبت 50 به 1 در زيركون وجود دارند و جدا كردن آنها بسيار دشوار است.

زيركونيوم، فرآورده فرعي معدن كاري و فرآيند تهيه شن هاي معادن سنگين براي معادن تيتانيوم، Ilmenite و Rutile با معادن قلع است. همچنين زيركونيوم در 30 نوع از معادن ديگر كه شامل Baddeleyite مي شود، وجود دارد. اين فلز با كم كردن كلريد به وسيلۀ منيزيم در فرآيند Kroll توليد مي شود. البته روش هاي ديگري نيز براي توليد اين فلز وجود دارد. زيركونيوم با كيفيت اقتصادي و تجاري نيز حاوي 1 تا 3 درصد hafnium است.

اين فلز همچنين در ستاره هاي S-Type بسيار فراوان است. و در خورشيد و سنگ هاي آسماني نيز مورد شناسايي است. نمونه سنگ هاي قمري كه در چندين مأموريت آپولو جمع آوري شد، نشان مي دهند. كه اين سنگ ها به نسبت صخره هاي زميني از مقدار بسيار بيشتري اكسيد زيركونيوم برخوردارند.